تغییرکاربری ساختمان روزنامه اطلاعات به موزه تهران - وبلاگ بازآفرینی

به گزارش وبلاگ بازآفرینی، مهرشاد کاظمی، رئیس ستاد گردشگری به مناسبت روز جهانی موزه، در نشست مجازی تهران در آینه موزه ها با اشاره به پیشینه تهران گفت: این شهر دارای سه دوره تاریخی؛ روستایی، شهری که با حصار طهماسبی شروع می گردد و دوره پایتختی که برای این دوره تاریخی، آثاری در تهران از جمله امامزاده های اسماعیل (ع)، یحیی (ع) و زید (ع) موجود است و خاستگاه تهران هم از آن مکان ها شروع شده؛ سنگ هایی مربوط به سال 550 و درب آن امامزاده ها و آثاری که از آن دوره به جا مانده است.

وی گفت: در خصوص حصار طهماسبی نیز حدود 30 متر از این حصار در بالاتر از میدان اعدام باقی است و دروازه محمدیه هم به آن اتصال داشته، این آثار نشان می دهد که تهران پیشینه و حیات تاریخی دارد، هستی و هویت و گنجینه ای از فرهنگ ایران را می توان در تهران دید.

کاظمی اضافه نمود: اقوام مختلفی در طول تاریخ چه قبل از پایتختی و به خصوص بعد از پایتختی به تهران مهاجرت کردند و این اقوام از خود یادگارهای بسیاری به صورت ملموس و غیرملموس به جای گذاشتند و این آثار باعث شده که تهران از لحاظ تنوع موزه ای بسیار شکوفا باشد.

رئیس ستاد گردشگری شهرداری تهران بیان نمود: موزه هایی در حوزه ها و موضوع های مختلفی از جمله پزشکی، محیط زیست، حیات وحش، زمین شناسی، فرهنگی، هنری، تاریخی فعالیت می نمایند و هر کدام از اینها در جهان، رده های بالایی دارد که نشان دهنده پیشینه و تاریخ فرهنگ مردم این سرزمین است، به عنوان مثال آثاری که در موزه هنرهای معاصر وجود دارد بی نظیر است و این موزه از لحاظ ارزش و تعداد آثار در جهان برتر است.

وی درباره موزه تهران گفت: با توجه به پیشینه فرهنگی تاریخی تهران و آثار چند هزار ساله در تهران تا دوره معاصر ضرورت دارد این شهر موزه خاص خود را داشته باشد، این طرح چند سالی است که دنبال می شود و از دوره سوم شورای اسلامی شهر تهران مصوبه ای برای تأسیس موزه این شهر وجود دارد و در این دوره مدیریت شهری هم در دستور کار قرار داشته است.

کاظمی اضافه نمود: درباره راه اندازی موزه تهران اتفاق نظر هست اما راجب به مکان آن تا به امروز تصمیم گیری نشده است، سال 1397 زمانی که بنده مدیرکل ارشاد استان تهران بودم، با همکاری موزه ملی ایران، موزه تهران به صورت موقت در طبقه دوم موزه ملی راه اندازی شد و قدیمی ترین اثر هنری به جا مانده از مردم تهران که در این موزه به نمایش گذاشته شده بود، یک گلدان 5 هزار ساله بود که شهردار تهران آقای حناچی در جریان بازدید از این موزه بر راه اندازی موزه تهران تاکید نمود.

رئیس ستاد گردشگری شهرداری تهران اظهارداشت: احمد مسجدجامعی عضو شورای اسلامی شهر تهران همزمان با روز جهانی موزه، در دویست و نود و پنجمین جلسه این شورا پیشنهاد داد که ساختمان روزنامه اطلاعات به عنوان موزه تهران مصوب و راه اندازی شود، این مکان توجیه هم دارد.

وی گفت: در تهران چند مجموعه موزه مانند مجموعه های نیاوران، سعدآباد و کاخ گلستان و راسته موزه ای داریم به عنوان مثال از میدان توپخانه، امام خمینی (ره) تا میدان حر، باغ شاه و در همان مکان ده ها موزه در محدوده دروازه باغ ملی، موزه ایران باستان، موزه مقدم و موزه ثبت تا موزه تیمورتاش در میدان حر و در ابتدای آن موزه علی اکبر صنعتی، موزه سکه بانک سپه، موزه ارتباطات یا پست وجود دارد، در آن محدوده ساختمان روزنامه اطلاعات از لحاظ قدمت و مساحت برای موزه مناسب است.

کاظمی اضافه نمود: امیدواریم در مدت باقی مانده از عمر این دوره مدیریت شهری موزه تهران راه اندازی شود و بتوانیم بخشی از میراث و هویت تهران را به نمایش بگذاریم، این موزه از لحاظ آموزشی هم می تواند برای نوجوانان و جوانان مفید باشد تا بیشتر با فرهنگ، هنر و تاریخ این شهر آشنا شوند و وقتی از این موزه بازدید نمایند، احساس غرور و سربلندی از فرهنگ و تمدن و شکوفایی که در گذشته داشتیم برای آنان تجلی پیدا می نماید.

رئیس ستاد گردشگری شهرداری تهران در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به فعالیت 638 موزه در کشور گفت: تهران حدود 200 موزه دارد که از این تعداد حدود 50 موزه متعلق به بخش خصوصی و مجموعه دار است، یک سوم موزه های کشور در تهران وجود دارد و می توان تهران را شهر موزه ها بنامیم، در شهرهای معروف جهان مانند پاریس حدود 280 موزه وجود دارد که تهران هم در همین حدود موزه دارد و از این لحاظ در کشور بی نظیر است.

وی گفت: براساس پیشینه فرهنگی تاریخی تهران، شهرداری طی دهه های گذشته رسالتی برای خود تعریف نموده و صرفاً در حوزه خدماتی فعالیت نمی نماید بلکه خود را به عنوان یک نهاد اجتماعی و فرهنگی معرفی نموده و سرمایه گذاری قابل توجهی را در بخش فرهنگ، هنر و تاریخ و اجتماع مردم تهران انجام داده که بخشی از اینها به صورت سرمایه گذاری در راه اندازی موزه های مختلف است.

کاظمی اضافه نمود: در حال حاضر مالکیت حدود 62 موزه و یا خانه موزه برعهده شهرداری تهران است، منازل اشخاص معروف و شخصیت های ماندگار فرهنگی و سیاسی توسط شهرداری خریداری شده و به صورت خانه موزه فعالیت می نمایند.

رئیس ستاد گردشگری شهرداری تهران همچنین با اشاره به پیشینه و آثار تاریخی شهر ری گفت: شهر ری یک نوع موزه روباز است و قرار است موزه ویژه این شهر در مجتمع رازی راه اندازی و در آینده نزدیک افتتاح شود.

پیشینه تهران بر اساس یافته ها و داده های باستان شناختی

معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان تهران نیز در این نشست با ارائه توضیحاتی درباره پیشینه تهران بر اساس یافته ها و داده های باستان شناختی، گفت: پیشینه تهران براساس این یافته ها عمدتاً به کاوش های سیف الله کامبخش فرد نسبت داده می شد که کاوش هایی را حدود سال های 50-1347 در تپه های قیطریه انجام داد و توانست آثاری را از هزاره اول قبل از میلاد، حدود 3 هزار سال قبل شناسایی کند و این مبنایی برای اصطلاح تهران 3 هزار ساله شد.

مرتضی ادیب زاده گفت: چند سال گذشته نیز در حین اجرای پروژه های عمرانی شهری و خط انتقال لوله فاضلاب در خیابان مولوی، شواهدی از داده های باستان شناسی در حین خاک برداری ها شناسایی شد که با پیگیری دانشجویان علاقه مند در این حوزه، پروژه عمرانی متوقف و کاوش های باستان شناسی انجام شد.

وی اضافه نمود: در این کاوش ها بقایایی ارزشمند از یک لایه تاریخی، فرهنگی و باستان شناختی متعلق به هزاره پنجم قبل از میلاد و تقریباً هم افق با فرهنگ چشمه علی و به نوعی همان داده های فرهنگ چشمه علی در شهر ری در مرکز بافت تاریخی تهران شناسایی شد، از این پس تهران را با آن یافته تدفینی و بانوی 7 هزار ساله، تهران 7 هزار ساله قلمداد می کنیم.

معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان تهران در ادامه بیان نمود: تهران به واسطه پایتخت بودن، همواره کانون توجه بوده است و بسیاری از مراکز دانشگاهی، پژوهشی، علمی، سیاسی و سایر نهادهای اجتماعی برای نخستین بار در تهران شکل گرفته و بسیاری از اتفاقات و رخدادهای فرهنگی هنری در این شهر اتفاق افتاده است.

وی گفت: احتیاج است که یک مرکز تخصصی به عنوان تهران شناسی و موزه عظیم تهران داشته باشیم تا داده های فرهنگی و اجتماعی و پیشینه 7 هزار ساله، فرهنگ چشمه علی، آثار تپه های قیطریه، داده های دروس، کوهپایه های شمالی تهران و آثار فاخر دوره معاصر در حوزه موسیقی، تجسمی و سایر رشته های هنری را به نمایش بگذاریم.

ادیب زاده اضافه نمود: بسیاری از اشیا و آثار مختلف فرهنگی، هنری و نسخ خطی مربوط به تهران در موزه های مختلف پراکنده است و می توان آثار خوشنویسی، نگارگری و سبک های مختلف هنری و داده های مربوط به تهران را با یک سیر تاریخی؛ پیش از تاریخ، تاریخی، دوران اسلامی و معاصر به صورت متمرکز در موزه ای به نمایش گذاشت.

معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان تهران گفت: بارها در خصوص ایجاد موزه تهران و بحث تهران شناسی اعلام احتیاج شده و اعلام آمادگی می کنیم که با شهرداری و سایر نهادها که متولی امور اداره شهر هستند، همکاری مشترکی را برای راه اندازی این موزه داشته باشیم.

وی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به فعالیت یکصد و 56 موزه در تهران گفت: این موزه ها دولتی و خصوصی و زیرمجموعه بعضی از نهادها و تعدادی هم خانه موزه مشاهیر و شخصیت های مختلف فرهنگی، علمی و سیاسی هستند و موزه های مردم شناسی بسیار متنوعی از فرهنگ های مختلف در تهران وجود دارد.

ادیب زاده اضافه نمود: کوشش ما در حوزه موزه و بافت فرهنگی تهران این است که سطح کیفی موزه ها را با توجه به همه کمبودها و کاستی ها که در حوزه اعتبارات در سالیان گذشته بوده ارتقا دهیم، در خصوص موزه های پنج گانه ای که زیرمجموعه اداره کل میراث استان تهران است، به ویژه در دوره شیوع کرونا توانستیم سطح فعالیت آنها را با نمایش های آنلاین، نمایشگاه ها، نشست های تخصصی و معرفی های تخصصی اشیا ارتقا دهیم.

معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان تهران همچنین درباره چگونگی کسب مجوز برای تأسیس موزه های خصوصی و استانداردهای لازم در این حوزه مطالبی را بیان نمود.

مدیر موزه آبگینه و سفالینه های ایران نیز در این نشست با اشاره به موزه ها و ظرفیت های فرهنگی شهر تهران گفت: جریان موزه داری در کشور از شهر تهران و کاخ گلستان شروع شده است، در موزه ای که ناصرالدین شاه از هدایا و سایر آثار هنری که گردآوری نموده بود، هر چند که این موزه، موزه عمومی نبود.

حمید وکیل باشی اضافه نمود: در ادامه، در شروع قرن حاضر، موزه ایران باستان به عنوان اولین موزه ملی ایران در تهران شکل گرفت، انتخاب شهر تهران به عنوان پایتخت در بیش از 200 سال اخیر، شرایط خاصی را به لحاظ فرهنگی و اجتماعی در این شهر ایجاد و شرایط شهر را متفاوت از گذشته نموده است.

وی بیان نمود: آنچه که در تاریخ و فرهنگ تهران به آن پرداخته می شود، عمدتاً مربوط به دو قرن اخیر است اما نباید غفلت کرد که تهران، سرزمینی است که نشانه های فرهنگی آن قدمتی چند هزار ساله دارد.

وکیل باشی اظهارداشت: در حاضر تهران در میان سایر شهرها و استان های کشور از بیشترین تعداد موزه برخوردار است و عمده این موزه ها به صورت ملی بخشی از فرهنگ، هنر باستان شناسی و سایر شاخه های مربوط به موزه داری را معرفی می نمایند.

نشست تهران در آینه موزه ها عصر سه شنبه به مناسبت روز جهانی موزه ها و میراث فرهنگی با حضور مهرشاد کاظمی رئیس ستاد گردشگری شهرداری تهران، مرتضی ادیب زاده معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان تهران و حمید وکیل باشی مدیر موزه آبگینه و سفالینه های ایران برگزار و از صفحه خانه اندیشمندان علوم انسانی در فضای مجازی پخش شد.

مهر نوشت، کمیته بین المللی موزه ها ایکوم (ICOM)، روز هجدهم ماه می را روز جهانی موزه و میراث فرهنگی نامگذاری نموده است. هدف از نامگذاری روز جهانی موزه و میراث فرهنگی نشان دادن اهمیت موزه ها در تبادلات فرهنگی، غنی سازی فرهنگ ها، درک متقابل ملت ها از هم و برپایی صلح و دوستی میان مردم جهان است. سال جاری این روز مصادف با 28 اردیبهشت است.